Kuiz Mature - Pyetje Nga Gjuha Shqipe Dhe Letërsia
Ky kuiz bazohet nga Programi Orientues për Përgatitjen e Provimit të Maturës Shtetërore.
Questions and Answers
- 1.
Lexo tekstin e dhënë më poshtë, pastaj përgjigju pyetjeve që vijojnë.E drejta dokesore e maleve shqiptare, e njohun në përgjithësi me emnin Kanun, ka qenë trashigue brez pas brezi, tua zevendesue ligjin në trevat malore në votra qindrese vetëmbrojtëse në Shqipëri. Për mbledhjen e landës së Kanunit të Maleve, në trevën e Mirditës Gjeçovi ka punue kryesisht ku ishte famullitar në famullinë e Gomsiqes, gjatë periudhës 1907 - 1915. Përmbledhja e parë ose si mund ta quejmë edhe versioni i parë i Kanunit asht ajo e At Shtjefën Gjeçovit, e mbledhur gadi krejt në Mirditë dhe e publikueme pjesë pjesë tua fillue prej vjetit 1913 në revistën “Hylli i Dritës” dhe si botim i plotë, mbas vdekjes së autorit më 1933 nën titullin “Kanuni i Lekë Dukagjinit”. Kjo përmbledhje ka tërhequn vemendjen e studiuesve të vendeve të ndryshme, asht përkthye në shumë gjuhë, asht ribotue disa herë e vijon të ribotohet. Mbledhja e materialeve të Kanunit për Gjeçovin ka qenë nji punë mjaft e vështirë për shkak të këtyre rrethanave.- Gjeçovi ka le dhe asht rritun jashtë trevës ku zbatohej Kanuni.- Gjeçovi ishte formue si klerik, si françeskan e jo njohës i kultures shpirtnore.(Pal Doçi “Për Kanunin”, 2003) Me termin Kanun, kuptojmë:
- A.
Një përmbledhje rregullash për të drejtën e pronës
- B.
Një sërë ligjesh të shkruara për gjakmarrjen
- C.
Një seri normash të administrimit gjyqësor
- D.
Një tërësi të normave të së drejtës zakonore
Correct Answer
D. Një tërësi të normave të së drejtës zakonoreExplanation
The given text provides information about the Kanun, a traditional set of laws in the Albanian mountains. It explains that the Kanun has been passed down through generations and has replaced the official law in the mountainous regions of Albania. The text also mentions that the first compilation of the Kanun was done by Shtjefën Gjeçovi and was published in parts starting from 1913. The Kanun has attracted the attention of scholars from different countries and has been translated into many languages. The text concludes by stating that the compilation of the Kanun was a difficult task due to the circumstances, including Gjeçovi's upbringing outside the region where the Kanun was practiced and his background as a cleric rather than a scholar of spiritual culture. Therefore, the correct answer is that the Kanun is a collection of customary law norms.Rate this question:
-
- 2.
Kanuni, si lëndë studimi e kërkimi, i takon më së shumti fushës së:
- A.
Etnologjisë
- B.
Drejtësisë
- C.
Historisë
- D.
Etikës
Correct Answer
A. EtnologjisëExplanation
Kanuni, si lëndë studimi dhe kërkimi, i takon më shumti fushës së etnologjisë. Etnologjia është shkenca që merret me studimin e kulturave dhe traditave të popujve të ndryshëm, duke përfshirë aspektet sociale, ekonomike, politike dhe të tjera të tyre. Duke marrë parasysh se kanuni është një sistem i rregullave dhe ligjeve të një komuniteti të caktuar, studimi i tij do të përfshijë edhe analizën e aspekteve etnologjike të këtij komuniteti.Rate this question:
-
- 3.
Kur thuhet: Kanuni ka qenë trashigue brez pas brezi, tua zevendesue ligjin në trevat malore në votra qindrese vetëmbrojtëse në Shqipëri, shprehja votra qindrese vetëmbrojtëse në Shqipëri, nënkupton rezistencën e malësorëve shqiptarë nga pushtimi:
- A.
Grek
- B.
Serb
- C.
Turk
- D.
Malazez
Correct Answer
C. TurkExplanation
The correct answer is Turk because the phrase "votra qindrese vetëmbrojtëse në Shqipëri" implies the resistance of Albanian highlanders against the Ottoman Turkish occupation in Albania.Rate this question:
-
- 4.
Në fjalët e theksuara në paragrafin e fundit të fragmentit: Mbledhja e materialeve të Kanunit për Gjeçovin ka qenë nji punë mjaft e vështirë për shkak të këtyre rrethanave: Gjeçovi ka le dhe asht rritun jashtë trevës ku zbatohej Kanuni, qëllimi i autorit të këtij teksti është të:
- A.
Mohojë lëndën e mbledhur të Kanunit, në mungesë të mospërfshirjes së gjithë kulturës së trevave shqiptare
- B.
Shprehë vlefshmërinë e kufizuar të lëndës së mbledhur të Kanunit për shkak të mosnjohjes nga autori të dokeve të kësaj treve
- C.
Dyshojë në punën e mbledhjes së lëndës së Kanunit nga një autor i vetëm, në mungesë të një pune gjithëpërfshirëse dhe ekipore
- D.
Tregojë për vështirësitë që hasen në një ndërmarrje të tillë, kur të dhënat merren nga banorë që nuk e njohin Kanunin
Correct Answer
B. Shprehë vlefshmërinë e kufizuar të lëndës së mbledhur të Kanunit për shkak të mosnjohjes nga autori të dokeve të kësaj treveExplanation
The correct answer suggests that the purpose of the author in the given text is to express the limited validity of the collected material of Kanun due to the author's lack of knowledge about the customs of these regions. This implies that the author doubts the accuracy and comprehensiveness of the collected material, indicating the difficulties encountered in such an undertaking when the data is gathered from residents who are unfamiliar with Kanun.Rate this question:
-
- 5.
Cili nga përkufizimet është më i plotë për Kanunin e Lekë Dukagjinit? Kanuni, si një dokument i rëndësishëm që jep jetën tradicionale të shqiptarëve,shpreh:
- A.
Traditën e besës
- B.
Të drejtën shtetërore
- C.
Të drejtën zakonore
- D.
Virtytet dhe trimërinë
Correct Answer
C. Të drejtën zakonoreExplanation
The correct answer is "Të drejtën zakonore". This is because the Kanun of Lekë Dukagjini is a traditional Albanian code of law that regulates various aspects of life, including family, property, and criminal justice. It is based on customary law and provides guidelines for resolving disputes and maintaining order within the community. Therefore, "Të drejtën zakonore" refers to the traditional legal rights and obligations outlined in the Kanun.Rate this question:
-
- 6.
Lexo vargjet e dhëna më poshtë, pastaj përgjigjiu pyetjeve që vijojnë.Lum për tý, o i lumi Zot!Fort po shndritë njaj diell e pak po xe’!Ç’p’e merr frima rrapin e Jutbinës!Borë e madhe, qi paská rá,Rândojnë ahat për me u thye;Ki’n çetinat vetëm kreshtat:Ushtojnë lugjet prej ortiqesh.Ky fragment është shkëputur nga:
- A.
Kënga e Rinjohjes
- B.
Këngët e Gjergj Elez Alisë
- C.
Këngët e Kreshnikëve
- D.
Kënga e Ago Ymer Agës
Correct Answer
C. Këngët e KreshnikëveExplanation
The correct answer is "Këngët e Kreshnikëve" because the given fragment is written in Albanian, and "Këngët e Kreshnikëve" is a famous Albanian epic poem that tells the story of the legendary Albanian heroes known as Kreshnikët.Rate this question:
-
- 7.
Vargje të tipit:“Lum për tý, o i lumi Zot!”, ku kërkohet ndihma e fuqive mbinatyrore, hasen edhe te:
- A.
Epi i Gilgameshit
- B.
Rubaitë e Khajamit
- C.
Odiseja e Homerit
- D.
Antigona e Sofokliut
Correct Answer
C. Odiseja e HomeritExplanation
The correct answer is "Odiseja e Homerit" because in the given sentence, the phrase "Lum për ty, o i lumi Zot!" is mentioned, which is a direct quote from the epic poem "Odiseja" written by Homer. This quote is used to express gratitude and seek the help of supernatural powers, which is a common theme in the epic. The other options mentioned, such as "Epi i Gilgameshit," "Rubaitë e Khajamit," and "Antigona e Sofokliut," do not contain this specific quote and are therefore not the correct answer.Rate this question:
-
- 8.
Krijimet popullore, pjesë e të cilave është ky fragment nuk shquhen për:
- A.
Ritmin e rregullt
- B.
Metrikën e rregullt
- C.
Figurat stilistike
- D.
Mbështetjen në fakte
Correct Answer
D. Mbështetjen në fakteExplanation
This fragment does not stand out for its support in facts.Rate this question:
-
- 9.
Lexo vargjet e dhëna më poshtë, pastaj përgjigju pyetjeve që vijojnë.Nji amanet qi m’a ka lanëSall tri fjalë kësaj vashe me i thanë!Për tri fjalë e për sa të dueshBurrin tand a mund e njofsh?Nga elementet e dhëna në fragmentin e mësipërm kuptohet se bëhet fjalë për ciklin e njohur të baladave shqiptare të:
- A.
Rinjohjes
- B.
Ringjalljes
- C.
Besës
- D.
Tradhtisë
Correct Answer
A. RinjohjesExplanation
The given answer, "Rinjohjes," is the correct answer because the question asks for a word that describes a well-known cycle in Albanian ballads. "Rinjohjes" translates to "revival" in English, which aligns with the idea of a cycle or resurgence. The other options, "Ringjalljes," "Besës," and "Tradhtisë," do not specifically describe a cycle and are not directly related to Albanian ballads.Rate this question:
-
- 10.
Për nga tematika, figura e gruas në këtë baladë përafrohet me figurën e gruas në letërsinë antike:
- A.
Helenën
- B.
Penelopën
- C.
Antigonës
- D.
Driadën
Correct Answer
B. PenelopënExplanation
The correct answer is Penelopën. This is because Penelope is a well-known figure in ancient literature, specifically in Homer's epic poem, the Odyssey. She is the wife of the main character, Odysseus, and is known for her loyalty and cunning. Penelope is often depicted as a symbol of fidelity and patience, making her a fitting comparison to the figure of a woman in the given ballad.Rate this question:
-
- 11.
Cila nga llojet letrare të prozës në burim i takon letërsisë gojore:
- A.
Miti
- B.
Tregimi
- C.
Novela
- D.
Romani
Correct Answer
A. MitiExplanation
Miti është një nga llojet letrare të prozës në burim që i takon letërsisë gojore.Rate this question:
-
- 12.
Cila nga personazhet femra shquhet te Këngët e kreshnikëve?
- A.
Ajkuna
- B.
Doruntina
- C.
Argjiro
- D.
Nita
Correct Answer
A. AjkunaExplanation
Ajkuna is the correct answer because she is a renowned female character in the epic poem "Këngët e Kreshnikëve" (The Songs of the Frontier Warriors). Ajkuna is known for her bravery and strength, as well as her skills in battle. She is often portrayed as a fearless warrior and a symbol of female empowerment in Albanian folklore.Rate this question:
-
- 13.
Në veprën “Gilgameshi”, kur mbreti Gilgamesh, ulet dhe shkruan në pllakë të gurit kërkesën që u drejtohet të gjithëve, për ta lexuar atë që do ta shkruajë ai:“Merr këtë lapis lazuli dhe lexoi Udhëtimet e Gilgameshit, krejt kah ka shkuar rrotull”.Gilgameshit në këto vargje shfaqet në funksionin e:
- A.
Narratorit në vetën e parë
- B.
Narratorit në vetën e tretë
- C.
Personazhit në vetën e parë
- D.
Personazhit në vetën e dytë
Correct Answer
B. Narratorit në vetën e tretëExplanation
In the given passage, the narrator is referring to Gilgamesh in the third person, using the pronoun "he" to describe Gilgamesh's actions and thoughts. This indicates that the narrator is not a character in the story but an external observer who is recounting the events from a detached perspective. Therefore, the correct answer is "Narratorit në vetën e tretë" (Narrator in the third person).Rate this question:
-
- 14.
Gjykuar nga vargjet: “Merr këtë lapis lazuli dhe lexoi Udhëtimet e Gilgameshit, krejt kah ka shkuar rrotull”, vepra karakterizohet si një:
- A.
Ndodhi në rrugëtim
- B.
Aventurë në jetën e përtejme
- C.
Kërkim i një të humburi
- D.
Pajtim me fatin e jetës
Correct Answer
A. Ndodhi në rrugëtimExplanation
The given correct answer is "Ndodhi në rrugëtim" (It happened on a journey). This is because the sentence "Merr këtë lapis lazuli dhe lexoi Udhëtimet e Gilgameshit, krejt kah ka shkuar rrotull" implies that the character took a lapis lazuli and read the Epic of Gilgamesh while traveling. This suggests that the character was on a journey or a trip.Rate this question:
-
- 15.
Gilgameshi, që mendohet që është vepra më e lashtë epike në botë, njihet veçanërisht si epikë për:
- A.
Gjahun në mal
- B.
Jetën fetare
- C.
Frikën nga vdekja
- D.
Dhunën në familje
Correct Answer
C. Frikën nga vdekjaExplanation
Gilgameshi, njihet veçanërisht si epikë për frikën nga vdekja.Rate this question:
-
- 16.
Lexo tekstin e dhënë më poshtë, pastaj përgjigju pyetjeve që vijojnë.(… Në këto e sipër vjen Hermesi, që kërkon t'i shkëpusë heroit të fshehtën për të ardhmen e Zeusit. Ky është shërbëtori më servil dhe më i pamëshirshëm i tiranit.)HERMESIMe ty, o dhelpër, tallës e përbuzës,me ty, o tradhtar i perëndive,me ty, që pasurove njerëzit e vdekshëm,me ty, hajdut i zjarrit të hyjnive,me ty po flas!…Nga personazhet dhe struktura e këtij fragmenti kuptojmë se bëhet fjalë për dramën:
- A.
Antigona
- B.
Prometheu i mbërthyer
- C.
Ajaksi
- D.
Edipi në kolonë
Correct Answer
B. Prometheu i mbërthyerExplanation
This passage refers to Hermes as a servant of Zeus who is seeking to free the hidden hero for Zeus' future. This suggests that the play being referred to is "Prometheu i mbërthyer" (Prometheus Bound), as it is the story of Prometheus, a hero who is punished by Zeus for stealing fire from the gods and giving it to humans.Rate this question:
-
- 17.
Në vargjet:“Me ty, o dhelpër, tallës e përbuzës, me ty, o tradhtar i perëndive”,Hermesi shpreh:
- A.
Inat
- B.
Zili
- C.
Mllef
- D.
Xhelozi
Correct Answer
C. MllefExplanation
The correct answer is "Mllef". In the given sentence, Hermes expresses "Mllef" which means jealousy.Rate this question:
-
- 18.
Cila nga veprat epike flet për luftën që grekët bën kundër trojanëve, luftë që në poemë paraqiten 51 ditët e fundit dhe e cila nisi për shkak se Paridi, i biri i Priamit, rrëmbeu Elenen, gruan e grekut Menelaut?
- A.
Iliada
- B.
Odiseja
- C.
Eneida
- D.
Gilgameshi
Correct Answer
A. IliadaExplanation
The correct answer is Iliada. Iliada is an epic poem written by the ancient Greek poet Homer. It tells the story of the Trojan War, which was fought between the Greeks and the Trojans. The war lasted for 10 years, and the poem focuses on the final 51 days of the war. The war was sparked by the abduction of Helen, the wife of Menelaus, by Paris, the son of King Priam of Troy. The Iliad is considered one of the greatest works of Western literature and provides insight into the heroic ideals and values of ancient Greece.Rate this question:
-
- 19.
Lexo vargjet e dhëna më poshtë, pastaj përgjigju pyetjeve që vijojnë.Tani, Hefest, ti duhet të zbatoshatë që do yt atë; e mbërtheKëtë rebel mbi shkëmbin e thepisur,aty shpejt lidhe me vargonj të fortëe të pathyeshëm. Ai ta vodhi zjarrin,burimin e çdo mjeshtërie, stolinë tëndeplot me shkëlqim dhe njerëzve ua dha.Fragmenti i mësipërm, është shkëputur nga një tragjedi antike greke. Elementet e dhëna na bëjnë me dije se bëhet fjalë për veprën:
- A.
Antigona
- B.
Prometheu i mbërthyer
- C.
Persët
- D.
Edipi në kolonë
Correct Answer
B. Prometheu i mbërthyerExplanation
The given passage mentions the character Hefest who steals fire, the source of all craftsmanship, and other valuable items. This is a reference to the Greek tragedy "Prometheus Bound" where Prometheus, a Titan, is punished by Zeus for giving fire to humans. He is chained to a rock and his liver is eaten by an eagle every day. Therefore, the correct answer is "Prometheu i mbërthyer".Rate this question:
-
- 20.
Autori i kësaj vepre është:
- A.
Homeri
- B.
Eskili
- C.
Sofokliu
- D.
Euripidi
Correct Answer
B. EskiliExplanation
The correct answer is Eskili because Eskili is one of the authors of this work.Rate this question:
-
- 21.
Vetja që flet në këtë fragment e motivon Hefestin për ta kryer veprën me argumentin:
- A.
Ai ta vodhi zjarrin, burimin e çdo mjeshtrie
- B.
Ti duhet të zbatosh atë që do yt atë
- C.
E mbërthe këtë rrebel mbi shkëmin
- D.
Lidhe me vargonj të fortë e të pathyeshëm
Correct Answer
A. Ai ta vodhi zjarrin, burimin e çdo mjeshtrieExplanation
The correct answer is suggesting that Hefestus is motivated to carry out the act because someone stole the fire, which is the source of every craftsman's power. The speaker is encouraging Hefestus to take action and use his own skills to capture the thief and bind them securely.Rate this question:
-
- 22.
Lexo paragrafin e dhënë më poshtë, pastaj përgjigju pyetjeve që vijojnë.Mu desh pra me djersë të mëdha me qitunë mbi dritë shumë fjalë plaka e të harrueme, për ta marrë mbrapa urdhënin’ e Biblijsë, tue u njimendunë herë gjuha jonë me të italianesë, herë kjo me tanët, andaj po druej se ka me dalë vepra pakëzë e merzicime (1685). Meqë libri është shkruar edhe në shqip edhe në italisht, autori në këtë parathënie, shpreh drojën e tij se libri do të dalë paksa i mërzitshëm, për shkak të:
- A.
Fjalëve të vjetra shqipe që kishte nxjerrë në dritë
- B.
Përdorimit të shumë fjalëve nga italishtja
- C.
Shkallës jo të duhur të zhvillimit të shqipes së shkruar
- D.
Përshtatjes së shqipes me italishten dhe anasjelltas
Correct Answer
D. Përshtatjes së shqipes me italishten dhe anasjelltasExplanation
The correct answer is "Përshtatjes së shqipes me italishten dhe anasjelltas" (Adapting the Albanian language to Italian and vice versa). This is because the author expresses his fear that the book will be somewhat annoying due to the adaptation of the Albanian language with Italian and vice versa.Rate this question:
-
- 23.
Në të gjitha veprat që i takojnë periudhës së njohur si Letërsia e Vjetër Shqiptare, mbizotëronmotivi:
- A.
Religjioz
- B.
Kombëtar
- C.
Social
- D.
Erotik
Correct Answer
A. ReligjiozExplanation
The correct answer is "Religjioz." In the works of the period known as Letërsia e Vjetër Shqiptare (Old Albanian Literature), the dominant motive is religious. This suggests that the literature of that time primarily focused on religious themes, such as spirituality, faith, and religious practices. The authors of these works likely aimed to convey moral and ethical messages and to inspire religious devotion among their readers.Rate this question:
-
- 24.
Lexo tekstin e dhënë më poshtë, pastaj përgjigju pyetjeve që vijojnë.Ky autor lindi në fshatin Gur i Bardhë të Matit, më 1566. Shkollimin e parë e bëri në vend si autodidakt. Mësimet e larta i kreu në Kolegjin Ilirian të Loretos (Itali). Në moshën 21 vjeçare e shugurua prift dhe shërbeu në Kosovë e Maqedoni. Më 1599 u emërua vikar i përgjithshëm i Serbisë, ku qëndroi 17 vjet. Më 1616 shkoi në Romë, ku ndejti më 1621. Atje pos shtypjes së librave kreu edhe veprimtari të tjera rreth kryengritjes ballkanikekundër Turqisë dhe qe pelegrin në Galici. Nga fundi i qëndrimit në Romë, ky autor u emërua ipeshkv i Zadrimës (1621). Në këtë detyrë ishte deri në dhjetor të vitit 1622, kur e mbytën duke e kaluar lumin Drin. Mbështetur në të dhënat biografike që jep ky tekst për njërin nga autorët e Letërsisë së vjetër shqipe, kuptojmë se bëhet fjalë për:
- A.
Pjetër Bogdanin
- B.
Frang Bardhin
- C.
Pjetër Budin
- D.
Marin Barletin
Correct Answer
C. Pjetër BudinExplanation
Based on the given information, the author was born in Gur i Bardhë village in Mati in 1566. He received his primary education as a self-taught individual and later pursued higher education at the Illyrian College in Loretto, Italy. He became a priest at the age of 21 and served in Kosovo and Macedonia. In 1599, he was appointed as the general vicar of Serbia and remained there for 17 years. In 1616, he went to Rome, where he engaged in various activities related to the Balkan uprising against the Ottoman Empire and went on a pilgrimage to Galicia. Towards the end of his stay in Rome, he was appointed as the bishop of Zadrima (1621). He held this position until December 1622 when he drowned while crossing the Drin River. Based on these biographical details, it can be concluded that the author referred to in the text is Pjetër Budin.Rate this question:
-
- 25.
Në poezinë XVI të veprës “Doktrina e Kërshtenë” të Pjetër Budit, janë vargjet:Tashti të lus, ndritmë mua,Zoti im me një rrezé…………………...................Sqip të mundënj me rrëfyemNdonjë kankë të réNë këta dy distikë del frymëzimi krijues autorial i lidhur për tre elementë, që janë përcaktues edhe të programit poetik të këtij autori:
- A.
Tokësor, universal dhe idilik
- B.
Fetar, atdhetar dhe individual
- C.
Qiellor, adhurues dhe ëndërrimtar
- D.
Imagjinar, dashuror dhe të ndjeshëm
Correct Answer
B. Fetar, atdhetar dhe individualExplanation
The correct answer is "Fetar, atdhetar dhe individual" because in the given poem, the verses express a religious (fetar) and patriotic (atdhetar) sentiment, as well as a personal (individual) plea to God for enlightenment. These three elements are interconnected and reflect the author's poetic program, which includes themes of faith, love for one's country, and personal introspection.Rate this question:
-
Quiz Review Timeline +
Our quizzes are rigorously reviewed, monitored and continuously updated by our expert board to maintain accuracy, relevance, and timeliness.
-
Current Version
-
Mar 22, 2023Quiz Edited by
ProProfs Editorial Team -
May 27, 2016Quiz Created by
MentorHajrizi
Back to top