- σ. 92 (Ο δεύτερος αποικισμός: Η δουλεία, τέλος,... οικονομικής ανάπτυξης). Η δουλεία ήταν παράγοντας της οικονομικής ανάπτυξης και η οικονομική ανάπτυξη αυτή με τη σειρά της ήταν αίτιο της κρίσης της αριστοκρατικής κοινωνίας. Επομένως, είναι ένας δευτερογενής παράγοντας, όχι άμεσο αίτιο.